Liên Đoàn Bách Việt Hướng Đạo Việt Nam tham dự Hội Chợ Tết Đinh Dậu 2017 tại San Jose, California, USA

Ăn Tết

Ngày Tết, gia đình nào cũng gói bánh chưng, cũng giò nem, ninh, mộc....cái quan niệm về Tết cao thượng như vậy đấy, nó không tách ra khỏi cuộc sống mà lại đi vào cuộc sống, dựa vào cuộc sống mà vươn lên, nó thực tiễn và tiến bộ ; ăn Tết, đối với tất cả người Việt Nam tức là trở về nguồn cội để cảm thông với ông bà tổ tiên, với anh em họ hàng, với đồng bào thôn xóm. Ăn Tết còn tỏ tình thương yêu cởi mở và nêu cao những tinh thần, những kỷ niệm thắm thiết vì lâu ngày mà quên đi mất.

Trước Tết lại còn có ngày tiễn đưa ông Táo  ngày 23 tháng chạp âm lịch, nhiều người cho rằng đây là một hình thức mê tín dị đoan. Nghĩ cũng lạ, đây là một “mê tín” có tính đồng nhất của tất cả người Việt từ Bắc chí Nam từ núi cao biển rộng xuống đến đồng bằng, tức là cả nước đoàn kết trong cái mê tín dị đoan này; cái bếp của ông Táo là tượng trưng cho gia đình, cái bếp là đơn vị nhỏ nhất của xã hội, cái đơn vị đồng nhất từ Bắc vào Nam cho nên không có kẻ nào chia rẽ đượcgia đình,chia rẽ  được Nam với Bắc.

Nếu hiểu tiễn ông Táo theo một triết lý, nôm na là "triết, lý đình làng " thì tiễn ông Táo là để chứng tỏ tính chất đồng nhất của xã hội, vì biết tiễn ông Táo tức là tầm mắt ta đã vượt được cái tổ chức thị tộc bộ lạc chật hẹp để sống với nhau trong một cộng đồng rộng rãi hơn đoàn kết hơn của một đất nước và thống nhất với nhau về quan niệm, nghi lễ cũng như về thời gian...

Chuyện ăn Tết nó quan trọng như thế, cho nên người Việt đi đến đâu cũng cố gắng tổ chức “Ăn” Tết. Liên đoàn Hướng Đạo Bách Việt có mục tiêu hướng về cội nguồn, giữ gìn phong tục cổ truyền của Văn Hóa Việt, trong đó có việc ăn Tết.

LĐ Bách Việt có 5 đoàn Nam và Nữ HĐ,  đặt tên cho các đoàn là Lạc long Quân, Âu Cơ, Trần Hưng Đạo,Quang Trung, Hai Bà Trưng, nhằm nhắc nhở các em về các vị Anh Hùng, Anh Thư nước Việt. Trong sinh hoạt luôn hợp tác với Hội Người Việt Cao Niên Vùng Vịnh tổ chức Lễ Giổ Tổ Hùng Vương, các ngày Húy Kỵ các anh hùng liệt nữ như Trần Hưng Đạo, Lễ Hai Bà Trưng, Quang Trung Nguyễn Huệ…v.v Hợp tác với Liên Hội Người Việt diễn lại trận đánh tan quân Thanh của Vua Quang Trung 1789… và hàng năm đều tham dự các Hội Tết, Hội Xuân của cộng đồng người Việt tại địa phương. Từ năm 2003 cho đến nay, mỗi lần tham dự Tết, liên đoàn tổ chức, trang trí, sinh hoat trong bối cảnh một “cảnh chợ làng”. Một ngôi nhà tranh, một chiếc cổng làng, một ngôi đền thờ Thần Hoàng Bổn Cảnh; có chợ Tết, buôn bán, hoa quả, ăn uống. Trong ngôi nhà 3 gian có bày bàn thờ Tổ Tiên, có nhà bếp với nồi niêu, chén đũa, có nông cụ như dao, rựa, gióng gánh, cần câu, nơm, đụt, lờ bắt cá. Có cúng gia tiên, có chúc tết ông bà, mừng tuổi, múa lân…v.v. Tất cả các hoạt cảnh trên đều do cha mẹ và các HĐS diễn các vai trò. Việc làm nầy đã thu hút rất đông đồng hương tham dự vui chơi, chụp hình.

Năm Đinh Dậu 2017, hội Tết diễn ra như mọi năm, đặc biệt năm 2017, ngày Mùng Một Tết đúng vào dịp cuối tuần, mọi người vui vẻ tham gia. Có múa lân, cúng Tổ Tiên, có chúc Tết, “lì-xì” mừng tuổi…v.v. Sau bữa ăn trưa, mọi hoạt cảnh diễn ra tốt đẹp; nhưng cuộc vui gặp trở ngại. Khoảng xế trưa, khoảng hơn 3:00 chiều, có 3 người “khách” đến thăm nhà. Một thanh niên Việt và 2 người ngoại quốc. Một trong 3 người, có tên dáng người mập và lùn, mặt hơi hung dữ xông vào sân ngăn cản không cho mọi người ăn uống và hâm nóng thức ăn. Ban đầu, nhiều người không biết cứ mãi vui chơi, cho đến lúc hắn ta quát to “Ai chỉ huy ở đây?” Một trưởng HĐ có trách nhiệm lúc đó, đang tiếp khách trong nhà, bước ra, chưa kịp chào hỏi, nói câu chúc mừng năm mới thì y đã  quát ngay vào mặt “Ai cho mày buôn bán, nấu nướng ở đây?” Ngạc nhiên và bở ngỡ,  anh huynh trưởng “Ông làm gì quát tháo trong nhà vào ngày Tết thế nầy. Chúng tôi đang ăn Tết.” Hắn ta, tên là Luis Kauge, tên dân phòng bảo vệ (security) cho Fairgrouds, là nơi BTC thuê mướn để làm Hội Tết. Anh huynh trưởng nói với tên dân phòng “Ông kém lịch sự, thiếu hòa nhã…chúng tôi đang vui Tết của chúng tôi. Có chuyện gì xảy ra?” Hắn quát tiếp “Mày mang những đồ nấu của mày ra ngoài kia ngay. Hay là mày muốn tao bắt mày đi.” (You get out of here now! Now! or to put handcuff on you!) Mọi người hoảng lên chưa biết chuyện gì xảy ra. Khách tản mát, phụ huynh và các em HĐS không biết có chuyện gì. Một người khách nhếch mép cười “Sao giống công an Việt cộng bắt  hàng rong vỉa hè quá vậy! Thằng nầy cho nó về bển làm công an.” Anh huynh trưởng đỏ mặt giận dữ, áng chừng như an muốn nói câu gì đó, nhưng đã im lặng mang cái lò gaz (stove) đi. Mọi người tản mát. Cuộc vui tàn. Có người than phiền “Xui xẻo đầu năm! Huông cả năm!”

Các bậc làm cha mẹ, hiêu rõ những kiêng cử trong ngày đầu năm như kiêng cử xông đất nhà người khác, chọn người vui vẻ mau mắn xống đất nhà mình, cử mặc toàn màu trắng, hay toàn màu đen, không cãi cọ, gây gỗ, không cho nước lửa, hoặc không tắt bếp lửa trong nhà, không làm bể đồ vật, chén bát…Họ cũng dạy bảo, dặn dò con cháu những tập tục như kiêng cử không nói lời xấu ác, phải tươi cười vui vẻ khi gặp nhau, kính trên nhường dưới, lễ phép với ông bà cha mẹ và người lớn. Ngày đầu năm gặp chuyện “xui” họ lặng lẽ từ giả ra về. Và ngày Mồng 2 Tết, không tiếp tục các sinh hoạt còn lại. Họ dọn dẹp ra về sớm.

Câu chuyện đã được người trưởng đoàn than phiền với BTC, và than phiền với người nghị viên của district số 7- Ông Nguyễn Tâm. Ông Nghị viên Tâm cho biết sẽ gửi thư đến giới chức có trách nhiệm cấp trên của tên Luis Kauge về thái độ thiếu nhã nhặn khi thừa hành công việc. Đó là thái độ harassment, thiếu lễ độ của một nhân viên của công viên Santa Clara Fairgrounds.

Tưởng cũng nên nói thêm, người Việt rất kiêng cử chuyện xui đầu năm. Người ta còn kể cho biết, trong BTC có một thanh niên người Việt, tên nầy rình mò theo dõi, và hay làm mặt “nghiêm và buồn” chứng tỏ “uy quyền”. Người ta phê phán “Tên nầy chắc có gốc ‘dân phòng”, có nhiều cảnh sát (thứ thiệt) trong hội chợ, tại sao không thấy họ “hoạnh họe” ra uy, còn tên nầy đạp chiếc xe đạp, mang cái túi sau lưng đi “ruồng” chung quanh? Chính tên này đã đến “nhà” dòm ngó “như cú dòm nhà” mấy lần, và buổi chiều kêu thêm 2 tên “dân phòng” ngoại nhân đến đập đỗ bữa cơm sum họp đầu Xuân của họ. Đúng là “ném đá giấu tay” mượn tay ngoại nhân phá cuộc vui đầu năm của mọi người.

Bàn Thờ Tổ Tiên Ngày Tết trong nhà "Bách Việt" Tết Đinh Dậu

 Lễ Chào Cờ khai mạc

 Ngôi nhà của dân Việt, 3 gian 2 chái (ngũ Hành) có cổng, có sân, có bàn ông Thiêng

 Bên trong nhà ở gian giữa, nơi trang trong nhất là nơi đặt bàn thờ Tổ Tiên

Bên ngoài sân, trước cửa nhà (Một căn nhà mẫu sample)

Cổng vào nhà

 Các em HĐS tập họp vui chơi trước sân nhà, trong khi đó cha mẹ mặc quốc phục và các em sẽ chúc Tết nhận tiền Mừng Tuổi (Mừng được them 1 tuổi mới)

Nhiều khách du Xuan ghé lại gian nhà.

 Vào giữa trưa ngày Mùng Một, có cúng ông bà, và đốt pháo mừng năm mới

Các cha mẹ trong quốc phục cùng con cái vui Xuan.

 Các con, cháu vào nhà chúc Tết ông bà cha mẹ

 Trước sân nhà, dể làm sống lại cảnh Tết nhà quê, một Phụ Huynh đóng vai người bán hàng trong chợ Tết.

 Các em HDS vào chúc Tết Ông Bà Cha Mẹ

 Các em HDS được hướng dẫn theo nếp song văn hóa cổ truyền VN. Bé gắp người lớn phải khoanh tay cúi đầu chào.

 Một em HDS trong bộ quốc phục Tứ Thân, đi chơi Tết sau khi chúc Tết Cha Mẹ

 Con trai chúc Tết Mẹ

 Sau khi cúng gia tiên xong, cả nhà an chung một bữa ăn đầu năm. Sau đó di du xuân, dạo Tết. Các phụ Huynh đóng vai đi chợ Tết, ăn quà  (Ba PH, trong hoạt cảnh ăn quà ngày Tết.

 Một Nam phụ Huynh, cũng tham gia một vai diễn trong hoạt cảnh ngày Xuan. Trong khi đó ở phía xa xa, các em HDS tha dự trò chơi múa Lân.

 Con cái cùng cha mẹ đi chơi Tết (Du Xuan) Các em mặc quốc phục Áo dài khan đóng.

 Mẹ con ăn quà ngày Tết.

 Cả nhà cùng vui Tết.

 Gia đình vui Xuan chụp hình trước cổng (Hội) Làng

Vợ chồng hạnh phúc, chụp hình kỷ niệm ngày dầu năm.

 Một Trưởng HĐ trong vai người thiếu nữ bán chè xôi nước bên bến sông, có cây cầu tre bắt ngang con kinh trong làng.

 Phụ Huynh và các HDS đi qua cầu về nhà, ghé lại gánh chè ăn chén chè ngọt đầu năm.

(Tất cả hoạt cảnh Hội Chợ Tết đươc lấy ý từ bài thơ nổi tiếng của Đoàn Văn Cừ, viết năm 1939)

Chợ Tết
Đoàn Văn Cừ

Dải mây trắng đỏ dần trên đỉnh núi,
Sương hồng lam ôm ấp nóc nhà tranh,
Trên con đường viền trắng mép đồi xanh,
Người các ấp tưng bừng ra chợ Tết.
Họ vui vẻ kéo hàng trên cỏ biếc;
Những thằng cu áo đỏ chạy lon xon,
Vài cụ già chống gậy bước lom khom,
Cô yếm thắm che môi cười lặng lẽ.
Thằng em bé nép đầu bên yếm mẹ,
Hai người thôn gánh lợn chạy đi đầu,
Con bò vàng ngộ nghĩnh đuổi theo sau.
Sương trắng rỏ đầu cành như giọt sữa,
Tia nắng tía nháy hoài trong ruộng lúa,
Núi uốn mình trong chiếc áo the xanh,
Đồi thoa son nằm dưới ánh bình minh.
Người mua bán ra vào đầy cổng chợ.
Con trâu đứng vờ rim hai mắt ngủ,
Để lắng nghe người khách nói bô bô.
Anh hàng tranh kĩu kịt quẩy đôi bồ,
Tìm đến chỗ đông người ngồi giở bán.
Một thầy khoá gò lưng trên cánh phản,
Tay mài nghiên hí hoáy viết thơ xuân.
Cụ đồ nho dừng lại vuốt râu cằm,
Miệng nhẩm đọc vài hàng câu đối đỏ.
Bà cụ lão bán hàng bên miếu cổ,
Nước thời gian gội tóc trắng phau phau.
Chú hoa man đầu chít chiếc khăn nâu,
Ngồi xếp lại đống vàng trên mặt chiếu.
Áo cụ lý bị người chen sấn kéo,
Khăn trên đầu đang chít cũng bung ra.
Lũ trẻ con mải ngắm bức tranh gà,
Quên cả chị bên đường đang đứng gọi.
Mấy cô gái ôm nhau cười rũ rượi,
Cạnh anh chàng bán pháo dưới cây đa.
Những mẹt cam đỏ chót tựa son pha.
Thúng gạo nếp đong đầy như núi tuyết,
Con gà trống mào thâm như cục tiết,
Một người mua cầm cẳng dốc lên xem.
Chợ tưng bừng như thế đến gần đêm,
Khi chuông tối bên chùa văng vẳng đánh,
Trên con đường đi các làng hẻo lánh,
Những người quê lũ lượt trở ra về.
Ánh dương vàng trên cỏ kéo lê thê,
Lá đa rụng tơi bời quanh quán chợ.
1939

 Nghị Viên San Jose (District 7) Nguyễn Tâm cũng tham gia Hội Chợ Làng Quê với các em HDS. Ông đánh trống cho các em múa Lân. (Người bận áo hồng là chị Liên Đoàn Trường Bách Việt- Hạc Tận Tâm)

 Các em múa Lân.

 Làng Quê Bên Sông (tranh vẽ trên bố của Trâu Lãng Tử- Chiếc cầu khỉ của Gấu Lý Sự)

Hoạt cảnh Chợ Tết làng quê diễn ra trong ngày Mùng Một Tết Đinh Dậu (28/1/2017) tại Santa Clara Fairgrounds, San Jose, California, USA.

Tin thêm về việc một nhân viên của Fairgrounds đã đi quá đà trong khi làm nhiệm vụ. NV Nguyễn Tâm đã viết thư cho cấp trên của người nhân viên nầy. Xin trích đăng. Và chúng tôi, LĐ Bách Việt cảm ơn sự quan tâm của Nghị Viên D7, San Jose